สำหรับมือใหม่กับหม้อข้าวหม้อแกงลิง บางคนอาจสงสัยว่าต้องเลี้ยงยังไง แล้วใช้อะไรปลูก การเลี้ยงยุ่งยากไหม ฯ กับคำถามต่างๆ เป็นเรื่องปกติที่มือใหม่หม้อข้าวหม้อแกงฯ จะมีขึ้น แต่ขอบอกเลยครับว่ามันไม่ยุ่งยากอะไร เริ่มต้นทำความเข้าใจกับต้นไม้ชนิดนี้กันดีกว่า ผมจะไล่เป็นอันดับไปล่ะกัน
1. หม้อข้าวหม้อแกงฯ มันเป็นไม้แดดหรือไม้ร่ม สำหรับตัวผมเองที่เลี้ยงมาหลายๆ พันธุ์พบว่าแสงแดดมีผลต่อการสร้างหม้อเป็นอย่างยิ่ง ดังนั้นสำหรับผมแล้ว ผมว่ามันเป็นไม้แดดแต่ก็มีวิธีดูเหมือนกันครับ เพราะบางครั้งเราเอาไม้ไปตากแดดแล้วใบไหม้ อันนี้ก็ควรจะลดลงมาเหลือแค่แดดซัก 50% ก็พอ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นมีปัจจัยอื่นๆ ประกอบอีกน่ะครับ
2. ปัจจัยต่างๆ ในการเลี้ยงหม้อข้าวหม้อแกงฯ
2.1 แสงแดด คือความเข้มของแสงแดด ชั่วโมงในการได้รับแสงของต้นไม้
2.2 ความชื้น ต้องทำความเข้าใจก่อนน่ะครับว่าความชื้นมันคนละเรื่องกับ การแฉะ ความชื้นในที่นี้หมายถึงปริมาณน้ำในอากาศที่ลอยอยู่ในบริเวณนั้นๆ อันนี้ถ้าหากอยากรู้คงต้องไปหาเครื่องวัดความชื้นมาใช้ดู ส่วนใหญ่ตามเอกสารบอกไว้ว่าหม้อข้าวหม้อแกงลิงมักชอบ ความชื้นที่ 60% ขึ้นไป แต่เอาเข้าจริงๆ ตามบ้านเราๆ ท่านๆ อาจจะไม่ถึงก็ได้ไม่ต้องกังวลไปครับ มาว่ากันต่อว่าความชื้นมันจำเป็นอย่างไรบ้าง อันดับแรกเลย ขนาดของหม้อเนี้ยนอกจากพันธุ์ของหม้อข้าวหม้อแกงลิงเองแล้ว ยังต้องอาศัยความชื้นอีกด้วย และบางพันธุ์เองเนี้ยจะเติบโตได้ดีภายใต้ความชื้นหนึ่งๆ ด้วย (คิดว่าต่อไปคงเอาไม้ที่ผมเลี้ยงเองมาลองดู) อ๋อเกือบลืมไปความชื้นก็มีผลต่อการออกหม้อด้วยน่ะครับ และในที่ๆ ลมพัดแรงๆ ความชื้นจะถูกลมพาไปได้ง่ายน่ะครับ
3. ปุ๋ยกับหม้อข้าวหม้อแกงลิงจำเป็นไหม อันนี้เป็นประสบการณ์ของผมเองน่ะครับ เท่าที่เลี้ยงมาเกือบจะหนึ่งปี แล้วพบว่าการให้ปุ๋ยออสโมโค๊ทกับหม้อข้าวหม้อแกงลิงนั้นให้ผลร้ายมากกว่าดี เพราะหม้อที่มีจะเริ่มฝ่อ แล้วก็จะทำให้ต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิงของเรานั้นกลายเป็นไม้ใบไปอีกหลายเดือน มีบางคนอาจสงสัยอ้าวแล้วต้นหม้อที่เราซื้อเค้ามาปุ๋ยเต็มกระถางเลย อันนี้ผมตอบเลยใช่ครับปุ๋ยเยอะมันไม่ฝ่อแต่ลองใส่เองดูแล้วติดตามผลดูได้ครับว่าจะเป็นยังไง เพราะตามธรรมชาติเนี้ยหม้อข้าวหม้อแกงลิงมักขึ้นในที่ๆ ดินไม่อุดมสมบูรณ์ ดังนั้นเจ้าไม้พันธุ์นี้จึงต้องมี ชิ้นส่วนพิเศษเพื่อหาสารอาหารเพิ่มเติม นั้นคืออาหารที่ได้จากซากแมลง ก็ว่ากันไปต่างๆ นานๆ ครับบ้างก็ว่าหม้อข้าวหม้อแกงลิงนั้นต้องการธาตุไนโตเจนจากซากแมลง บ้างก็ว่ามันต้องการโปรตีนบางชนิดจากแมลง ก็ว่ากันไปครับพอดีผมไม่ใช่นักชีวะฯ ซะด้วย
4. แล้วเครื่องปลูกล่ะใช้อะไรดี ขอบอกตรงนี้เลยครับ ใช้กาบมะพร้าวสับเบอร์เล็กสุดนั้นแหล่ะ ประหยัดเงินดี
แต่ก็มีบางสายพันธุ์ที่ต้องใช้พวกมอสปลูกและยังใช้ส่วนผสมอื่นๆ เช่นเปลือกสน เป็นต้น แต่สำหรับผมเองแล้วผมจะใช้ กาบมะพร้าวสับ แกลบสด แกลบเผา สามอย่างเป็นเครื่องปลูกหลักๆ ครับ
ส่วนหม้อต้นแรกจะซื้อพันธุ์ไหนดี ตามประสบการณ์ผมเองนั้นขอแนะนำให้ซื้อพันธุ์ที่เลี้ยงแล้วออกหม้อง่าย วิธีเลี้ยงไม่ยุ่งยากอะไร ก็เป็นพวก มิราเบลิส ไวกิ้ง อาราต้า ค๊อคซิเนีย อะไรประมาณนี้ครับลองเลี้ยงดูก่อน
เพราะถ้าไปเล่นไม้ที่หม้อสวย (อันนี้ล่อตาล่อใจผมไม่เถียงแต่ จะบอกว่าถ้าทำไม่เป็นมันไม่ออกหม้อน่ะครับ) อีกอย่างการที่เลี้ยงตัวที่ออกหม้อง่ายเนี้ยจะเป็นกำลังใจในการดูแลไม้และทำให้เราก้าวไปเล่นพันธุ์อื่นๆ ต่อไปครับ อย่างผมเองเริ่มแรก ผมเลี้ยงมิราเบลิส 3 กระถางซึ่งเป็นกระถางขนาด สองนิ้ว แต่ตอนนี้ต้นใหญ่แล้วนับจากวันนั้นจนถึงวันที่เขียนบล๊อคนี้ก็ 9 เดือนเกือบ 10 เดือนแล้ว ตอนนี้มีหม้อในครอบครองไม่ต่ำกว่า 80 กระถางขึ้นไป ก็มีมากมายหลายสายพันธุ์อยู่
สำหรับการเขียนครั้งแรกก็คงเอาแค่หอมปากหอมคอล่ะกัน และจะมาเล่าเรื่องราวของหม้อข้าวหม้อแกงลิงของผมให้ฟังกันในครั้งหน้าครับ